گندالف یک شخصیت خیالی در دنیای جی. آر. آر. تالکین است. او یک جادوگر قدرتمند و حکیم است که در داستان‌های هابیت و ارباب حلقه‌ها حضور دارد. گندالف به عنوان راهنمای قهرمانان و مبارز علیه نیروهای تاریکی شناخته می‌شود. او با نام‌های مختلفی مانند گندالف خاکستری و گندالف سپید شناخته می‌شود. گندالف دارای قدرت‌های جادویی و دانش عمیق درباره تاریخ و موجودات مختلف است. او به دوستانش کمک می‌کند تا در برابر سارون و دیگر تهدیدات ایستادگی کنند. شخصیت او نماد حکمت، شجاعت و فداکاری است و تأثیر زیادی بر داستان‌های تالکین دارد.