نظریه‌های شناختی به مطالعه فرآیندهای ذهنی مانند تفکر، یادگیری و حل مسئله می‌پردازند. این نظریه‌ها بر این باورند که انسان‌ها اطلاعات را به‌طور فعال پردازش می‌کنند و نه به‌صورت منفعل. از جمله نظریه‌های مهم در این زمینه می‌توان به نظریه‌های ژان پیاژه و آلبرت باندورا اشاره کرد. این نظریه‌ها به بررسی چگونگی شکل‌گیری دانش و تأثیر آن بر رفتار می‌پردازند. همچنین، نظریه‌های شناختی به کاربردهای عملی در زمینه‌های آموزش و روان‌شناسی کمک می‌کنند و به ما می‌آموزند که چگونه می‌توانیم یادگیری را بهبود بخشیم و مشکلات را بهتر حل کنیم.