نظریات انتقادی به مجموعه‌ای از رویکردها و تحلیل‌ها اشاره دارد که به بررسی و نقد ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌پردازند. این نظریات معمولاً بر این باورند که قدرت و نابرابری در جوامع انسانی به طور سیستماتیک وجود دارد و باید مورد بررسی قرار گیرد. این نظریات شامل نظریه مارکسیستی، نظریه فمینیستی و نظریه پسااستعماری هستند که هر کدام به جنبه‌های خاصی از نابرابری و ستم توجه دارند. هدف اصلی این نظریات، ایجاد آگاهی و تغییر در جامعه از طریق نقد و تحلیل عمیق است.